Nederengels / Dunglish: 'Engelse' uitdrukkingen in het Nederlands

hulp op maat nodig? >>kijk hier

Onze taal zit vol met anglicismen, gallicismen en germanismen. Denk maar aan dat kost duur (ça coûte cher), vroeger of later (sooner or later), middels dit nieuwe procédé … (mittels). Wat het ene moment nog fout is, is een paar jaar later gangbare taal.

Aan bovenstaande barbarismen willen we een nieuwe categorie van taalkundige vondsten toevoegen: het Nederengels, ook wel Dunglish genoemd. Dit zijn (combinaties van) Engelse woorden en uitdrukkingen die het Nederlands onvertaald gebruikt, maar in een afwijkende betekenis. Dit in tegenstelling tot uitdrukkingen die het Nederlands heeft overgenomen en op vergelijkbare wijze gebruikt, zoals de uitdrukking last but not least.

Vaak gaat het bij Nederengels om woorden die in de brontaal een enge betekenis hebben terwijl ze in Nederlands in veel breder verband worden gebruikt. Soms bestaan de samenstellingen in het Engels überhaupt niet. Een hot item is voor een Nederlander een zeer belangrijke zaak. Voor de Engelsman is het hooguit een rare manier van uitdrukken, hij spreekt liever van an important issue. Zo is wat de Nederlanders een intake-gesprek noemen, in het Engels an interview. Een overzicht van de Nederlandse taalkundige creativiteit volgt hieronder:

Nederengels	toelichting	gebruik liever:
all-risk (autoverzekering)	Wordt in het Engels niet gebruikt voor autoverzekeringen	comprehensive (motor insurance)
box - (baby)box - (garage)box - (babbel)box - (geluids)box	Het woord komt uit het Engels, maar is in Nederland volkomen van betekenis veranderd.	- playpen - garage - chatline - speaker
café	Is in het Engels geen café, maar een eethuisje.	bar, pub
camping (kampeerterrein)	In het Engels is een camping geen kampeerterrein. Camping duidt op de handeling. Een camping holiday bestaat wel.	ingground
concept (-versie)	In het Nederlands wordt dit vaak gebruikt voor eerste versie. In het Engels betekent concept echter begrip, idee.	(first) draft
dancing	Bestaat in het Engels niet.	dance hall, club, discotheque
lunchroom	Amerikaans Engels.	tearoom, teashop
non-food	Bestaat niet in het Engels.
reality soap	Bestaat niet in het Engels.	fly-on-the-wall documentary, docu-soap
sheet	Zoals gebruikt bij overheadprojectors. Wordt niet gebruikt in het Engels.	transparancies, overheads
op de short-list zetten / staan	In Nederland: voorgedragen worden voor een belangrijke opdracht: bijvoorbeeld in ‘We staan op de shortlist.’ Komt in het Engels uitsluitend voor bij benoemingen voor functies.	We’re in the frame. / We are a serious contender.
stretcher	Een stretcher is in het Nederlands: opvouwbaar (kampeer)bed. In het Engels wordt het woord stretcher alleen in de betekenis van brancard gebruikt.	camp bed
touringcar	Onbekend in het Engels.	coach
total loss (m.b.t. autoschade)	Wordt in het Engels veel breder gebruikt. Als het specifiek om auto’s gaat: write-off.	write-off

Dit overzicht is verre van uitputtend. De boodschap moge echter duidelijk zijn: wantrouw juist die uitdrukkingen in het Engels die u vaak in het Nederlands gebruikt. Het gebruik is vrijwel altijd algemener dan in de brontaal. Woorden waarvan u honderd procent overtuigd bent dat ze Engels zijn, blijken soms verzinsels van de koude grond. Gebruik daarom bij twijfel een goed woordenboek. Of steek uw licht op bij een Engelstalig persoon, en liefst niet iemand die al lang in Nederland woont.

Eén laatste opmerking: het Engels heeft een indrukwekkend aantal moedertaalsprekers, en een nog indrukwekkender aantal tweedetaalsprekers. Het staat als geen andere taal onder binnen- en buitenlandse invloed. Terwijl wij dit schrijven kan ‘hot item’ langzaam aan als standaard Engels ingeburgerd raken….